Bij toepassing van de Straleno Methodiek worden doorgaans nieuwe rollen geïntroduceerd. Die rollen zijn van belang voor een adequate uitvoering van het strategisch managen proces. De Straleno Methodiek onderscheidt procesrollen en inhoudelijke rollen. Procesrollen zijn sponsor, regievoerder en facilitator. Inhoudelijke rollen zijn die van strategisch thema eigenaar, strategisch initiatief eigenaar en deelnemer.
Op deze pagina worden de verschillende rollen afzonderlijk van elkaar beschreven. In de praktijk is het belangrijk:
- Dat degenen die deze rollen vervullen, elkaar goed weten te vinden om met elkaar bij te dragen aan de strategische organisatieontwikkeling.
- Dat één persoon verschillende rollen tegelijkertijd kan vervullen.
Sponsor
Sponsors zijn cruciaal om het belang uit te dragen van het strategisch managen proces en om daar mensen en middelen voor vrij te maken. Bij bedrijven en instellingen wordt die rol doorgaans vervuld door de directie of het bestuur van de organisatie. Sponsors initiëren het strategisch managen proces en houden toezicht op:
- Het verloop en de voortgang daarvan.
- De invulling van de rollen en hun onderlinge samenwerking.
- De strategische vooruitgang die wordt gerealiseerd.
Daarbij spelen zij een belangrijke rol bij de identificatie en selectie van personen die de overige rollen bij het proces vervullen en de toekenning van verantwoordelijkheden bij het strategisch managen proces. In de praktijk zijn sponsors vaak onderdeel van het strategisch leiderschapsteam, zie hierna.
Regievoerder
Regievoerders zijn cruciaal voor het op gang brengen en houden van het strategisch managen proces, oftewel het proces van strategische organisatieontwikkeling. Daartoe voeren regievoerders met elkaar regelmatig overleg over de voortgang van dat proces en met de anderen die van belang zijn voor de uitvoering daarvan. De groep regievoerders tezamen heet in de Straleno Methodiek het strategisch leiderschapsteam.
Voor dit team is het belangrijk om met regelmaat vast te stellen of er voldoende gebeurt op het gebied van de strategische review, de strategische preview, de strategische voorbereiding en de strategisch realisatie, zoals:
- Geven in- of externe ontwikkelingen bij strategische thema’s aanleiding voor het aanpassen van strategische keuzes?
- Wordt bij strategische initiatieven voldoende voortgang geboekt?
- Wordt daarmee de beoogde strategische vooruitgang gerealiseerd?
- Behoeft de strategische uitgangspositie van de organisatie verbetering?
Facilitator
De facilitator beheerst de Straleno Methodiek. Dat kan iemand uit de organisatie zijn die zich daarin heeft bekwaamd, maar kan ook een externe Straleno adviseur zijn. De facilitator ziet erop toe dat de processen en tools uit de Straleno Methodiek op de juiste manier wordt ingezet en ondersteunt anderen met de uitvoering van hun rol bij het strategisch managen proces.
Daarnaast faciliteert de facilitator bijeenkomsten in de organisatie, zoals bij besprekingen over de uitkomsten van monitors of de inventarisatie en evaluatie van strategische keuzes. Facilitators zijn vaak onderdeel van het strategisch leiderschapsteam.
Strategisch thema eigenaar
Een strategisch thema eigenaar heeft de verantwoordelijkheid om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen rond een geselecteerd thema, dat veel impact kan krijgen op de organisatie. Het thema kan technologische ontwikkelingen betreffen, maar ook veranderende wet- en regelgeving, maatschappelijke ontwikkelingen, wijzigingen bij concurrenten, etc.
Een strategisch thema eigenaar kan deze rol zelfstandig vervullen, maar bij grotere organisaties is het waarschijnlijk dat de thema eigenaar een team vormt met collega’s die elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen en met elkaar nagaan wat de impact daarvan kan zijn op de strategische keuzes van de organisatie.
Strategisch initiatief eigenaar
Een strategisch initiatief eigenaar heeft de verantwoordelijkheid om een strategisch initiatief tot een goed eind te brengen. Dat behelst onder andere het uitwerken van het basisidee dat ten grondslag ligt aan het initiatief, het toetsen daarvan op haalbaarheid, het voorbereiden van de organisatie op het doorvoeren van het initiatief en het daadwerkelijk realiseren van veranderingen om het initiatief gerealiseerd te krijgen.
Een strategisch initiatief eigenaar heeft doorgaans veel inhoudelijke affiniteit met het initiatief en beschikt bij voorkeur over veranderkundige vaardigheden om het initiatief succesvol door de organisatie te loodsen. Bij grotere organisaties en afhankelijk van wat er moet gebeuren zal een strategisch initiatief eigenaar leiding geven aan een team met deelnemers die allemaal een eigen rol te vervullen hebben bij het initiatief.
Deelnemer
Elk stadium bij het strategisch managen proces c.q. de strategische organisatieontwikkeling vraagt een ander soort deelnemers:
- Bij de strategische review is vooral de medewerking van leidinggevenden nodig, aangezien zij met elkaar verantwoordelijk zijn voor het maken en doorvoeren van strategische keuzes.
- Bij de strategische preview wordt vooral inhoudelijke deskundigheid gevraagd rond bepaalde strategische thema’s.
- De strategische voorbereiding vraagt ook vaak inhoudelijke inbreng en ervaring, maar dan rond het specifieke initiatief.
- Bij de strategische realisatie is vaak een combinatie van leidinggevenden en professionals belangrijk.
Het is aan regisseurs, sponsors en eigenaren van strategische initiatieven en thema’s om steeds de juiste deelnemers te betrekken in elk stadium.
Wil je meer weten over deze rollen en over wat er van je wordt verwacht bij de uitvoering van een specifieke rol? Meld je dan aan voor één van de Straleno Masterclasses.
