Strategische organisatieontwikkeling is een cyclisch proces dat gericht is op toekomstige bloei van organisaties. Uitvoering van het proces behelst het maken en doorvoeren van de juiste strategische keuzes over je bedrijf of instelling met als oogmerk strategische vooruitgang te realiseren en de strategische uitgangspositie te versterken.
Stadia van strategische organisatieontwikkeling
Bij strategische organisatieontwikkeling staat het bouwwerk dat je organisatie vormgeeft centraal. Belangrijk is dat bouwwerk zo krachtig mogelijk te maken voor toekomstig succes. Strategische organisatieontwikkeling komt dan ook neer op het beheer van dat bouwwerk. Dat proces kent vier stadia.
1. Strategische review
De strategische review is bedoeld om vast te stellen hoe je organisatie er momenteel vanuit een strategisch perspectief voorstaat. Daarbij is de blik vooral naar binnen gericht en gaat de aandacht uit naar de huidige situatie. Het doel van de review is te achterhalen welke strategische issues er momenteel spelen op het gebied van de gezondheid en aantrekkelijkheid van de organisatie en welke strategische keuzes daaraan ten grondslag liggen. Hoe toekomstbestendig is de organisatie? Bij welke strategische aandachtsgebieden zou de organisatie zich verder moeten ontwikkelen en met welke prioriteiten?
2. Strategische preview
De strategische preview is erop gericht om een doorkijk te krijgen naar de toekomst die zich aandient voor de organisatie. Daarbij is de blik naar buiten gericht, maar nog wel naar de huidige situatie. Welke dynamiek voltrekt zich momenteel op de speelvelden waarop je organisatie actief is en welke patronen zijn daarbij te onderkennen? Wat zou er kunnen gebeuren als gevolg van die ontwikkelingen? Wat is het grotere geheel waar je organisatie onderdeel van uitmaakt en in welke richting beweegt dat geheel? Welke perspectieven dienen zich als gevolg daarvan aan voor de verschillende groepen belanghebbenden van je organisatie? Welke strategische vooruitgang wil je met je organisatie bereiken? En wat betekent dat voor de verdere ontwikkeling van de organisatie?
3. Strategische voorbereiding
Bij de strategische voorbereiding gaat het om het uitwerken van speerpunten naar strategische initiatieven. De blik is op de toekomst gericht en op de mogelijkheden die de buitenwereld biedt voor het waarmaken van plannen. Speerpunten worden nader uitgewerkt en onder andere getoetst op haalbaarheid door bijvoorbeeld kleinschalige experimenten uit te voeren. Welke veranderingen brengen de speerpunten met zich mee en welke strategische initiatieven moeten worden uitgevoerd om die veranderingen gerealiseerd te krijgen? Welke risico’s brengt de uitvoering van die plannen met zich mee en is de organisatie klaar en voorbereid om die plannen succesvol uit te voeren?
4. Strategische realisatie
Strategische realisatie komt neer op het uitvoeren en bijstellen van strategische initiatieven. Daarbij is de aandacht primair naar binnen gericht, met het oog op de toekomst. Gaan de veranderingen snel genoeg of juist té snel, hoe is de gemoedstoestand bij degenen die de veranderingen ondergaan, zijn voldoende mensen en middelen beschikbaar om veranderingen door te voeren? Waar is bijsturing nodig? En ook niet onbelangrijk, komt de nagestreefde strategische vooruitgang in beeld als gevolg van de uitvoering van strategische initiatieven?
Dynamiek bij strategische organisatieontwikkeling
Als je met je bedrijf of instelling start met strategische organisatieontwikkeling, doorloop je de hiervoor genoemde stadia aanvankelijk volgtijdelijk. Maar na verloop van tijd zal blijken dat zich verschillende strategische vraagstukken en initiatieven voordoen die zich in een ander stadium bevinden. Belangrijk is dan om voldoende overzicht en supervisie te houden op hoe het proces zich voltrekt en wat er intern/extern gebeurt. Het is een dynamisch proces, waarbij soms ook teruggegaan moet worden naar een voorgaand stadium.
Rollen
Strategische organisatieontwikkeling is een proces, waarbij verschillende rollen te vervullen zijn. Belangrijk is bijvoorbeeld om een strategisch leiderschapsteam te vormen die dit proces uitvoert en bijvoorbeeld de regie voert over de verschillende strategische initiatieven. Bij grotere organisaties kan dit proces worden geborgd, door een leider aan te stellen in de functie van bijvoorbeeld manager strategie & organisatie. Als een dergelijke functie bestaat, is deze persoon de aangewezen persoon om als voorzitter te fungeren van het strategisch leiderschapsteam.
Methodiek voor strategische organisatieontwikkeling
Om leiderschapsteams te ondersteunen bij de strategische organisatieontwikkeling van hun bedrijf of instelling is de Straleno Methodiek ontwikkeld. Deze methodiek bevat o.a. een aanpak met concrete stappen om de activiteiten op het gebied van strategische organisatieontwikkeling uit te kunnen voeren. Maar ook krachtige concepten en praktische tools voor het adequaat kunnen uitvoeren van die activiteiten.
